Η Συστημική οπτική

Η Συστημική οπτική στην δυναμική της συμβουλευτικής εργασίας με ομάδες ατόμων ως προς τη διατροφική τους συμπεριφορά.

Η εμπειρία από τον συντονισμό ομάδων  για την διατροφική και ψυχοσωματική εναρμόνιση των αναγκών των ανθρώπων έχει οδηγήσει σε ορισμένες ενδιαφέρουσες θεωρώ παρατηρήσεις. Σημαντική ήταν η συμβολή και της εμπειρίας σε ομάδες θεραπείας ή συνεργασίας.

Η δυναμική που αναπτύσσεται είναι εξυψωτική και συμπληρωματική, με αποτέλεσμα να προκύπτει μια σύνθεση, μια προσέγγιση του όλου πληρέστερη από τον 2ατομικό συσχετισμό. Φωτίζονται διάφορες πτυχές των θεμάτων από τα μέλη.

Αναπτύσσονται σχέσεις δεσμοί σαν οικογένειας που δημιουργούν αίσθημα οικειότητας, ασφάλειας. Ταυτόχρονα καθρεφτίζονται δυναμικές των γονεϊκών οικογενειών και γίνονται προβολές στα άλλα μέλη της ομάδας.

Με κατάλληλο βέβαια συντονισμό εξομαλύνονται και αποκαθίστανται επουλώνοντας  συστημικά τραύματα.

Η συμμετοχή του κάθε μέλους είναι μοναδική και αναντικατάστατη, συνθέτοντας το σύνολο ως μοναδικό κομμάτι του παζλ.

Ως προς τη διατροφική συμεριφορά φανερώνονται διάφορες πτυχές των βαθύτερων αιτιών της σχέσης με την τροφή, την τροφό μητέρα και την θρέψη του ατόμου από τον ίδιο. Ως γονέας του εαυτού του, ως ενήλικας που αναλαμβάνει και απολαμβάνει την αυτοφροντίδα. Η ανάληψη της αυτοφροντίδας στο φαγητό μπορεί να ωθήσει στην ανάληψη της ατομικής ευθύνης και την ενηλικίωση του ανθρώπου.

Η συστημική θεώρηση είναι ξεκάθαρα σημαντκή καθώς οι διατροφικές συνήθειες αλλά και η σχέση με το σώμα επηρεάζεται και διαμορφώνεται από τα συστήματα που συμμετέχει το άτομο. Την οικογένεια, την κοινωνία, την εθνικότητα, την εποχή. Ως προς την εποχή είναι χαρακτηριστικό πως τον προηγούμενο αιώνα θεωρούνταν πρότυπο ομορφιάς οι παχουλές γυναίκες ενώ σήμερα είναι οι αδύνατες.

Οι κοινωνιολογικες μελέτες δείχνουν ότι τα σύνολα στα οποία εντασσόμαστε από την γέννηση μας καθώς και η εποχή διαμορφώνει έμφυτες τάσεις  με ασυνείδητο τρόπο και δημιουργεί πιέσεις  ως προς το “ανήκειν” και την αποδοχή.

 Συχνά λοιπόν οι άνθρωποι με αυξημένο βάρος  έχουν μια αίσθηση διωγμού από την κοινωνιά και την ανάγκη να ανήκουν σε μια δική τους ομάδα, όπου τους συσπειρώνει  η διαφορετικότητα που νιώθουν λόγω του κοινωνικού ρατσισμού. Μια μορφή πρακτικής εκδήλωσης του ρατσισμού είναι η έλλειψη ρούχων σε μεγάλα μεγέθη σε πολλά καταστήματα με αποτέλεσμα να δημιουργείται η ανάγκη αναζήτησης ειδικών καταστημάτων.. Επίσης  είναι συχνά δυστυχώς σχόλια υποτιμητικά και επικριτικά ως προς το τι και πως καταναλώνουν την τροφή τους ή ως προς την εικόνα τους. Οι προεκτάσεις όλων αυτών στην αυτοεκτίμησή τους είναι προφανείς. Το άτομο βιώνει ενοχικότητα, και απόρριψη και τελικά θυμό προς τον εαυτό του. Ωθείται έτσι σε ένα φαύλο κύκλο δυσλειτουργικής διατροφικής συμπεριφοράς ως ξέσπασμα της ψυχολογικής πίεσης.. Επιπρόσθετα η πλύση εγκεφάλου που κυριαρχεί ως προς το σωστό και το λάθος εντείνει την πίεση και το άγχος, τον φόβο και την ενοχή και δεν επιτρέπει στον άνθρωπο να βρεί την καθαρή του ανάγκη.

Ταυτόχρονα, είναι πιθανό να βιώνει ο άνθρωπος αντίστοιχο πρόβλημα στην οικογένεια, το φιλικό περιβάλλον, το σχολείο ή τον επαγγελματικό χώρο. Πολλές φορές η πρόθεση των γονιών , δασκάλων ή φίλων είναι καλή αλλά ο επικριτικός τρόπος που εκφράζεται τελικά ωθεί το άτομο να μπαίνει βαθύτερα στον φαύλο κύκλο  της διατροφικής διαταραχής.. Επομένως συχνά το άτομο βιώνει ως τραυματική εμπειρία την αλληλεπίδραση με τους άλλους ανθρώπους στα συστήματα όπου είναι μέλος..

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται από την πλευρά του συμβούλου στις προβολές που   κάνουν οι θεραπευόμενοι συνδέοντας τον συντονιστή με κάποιο γονιό, με αποτέλεσμα συχνά να βγαίνουν εντάσεις και άλλα συναισθήματα που αφορούν πρωταρχικά το γονιό. Ο σύμβουλος χρειάζεται να έχει την απαραίτητη αποστασιοποίηση ώστε να μην ανταποκριθεί αυθόρμητα με βάση δικά του συναισθήματα παίρνοντας προσωπικά τις αντιδράσεις του ατόμου. 

Συμπερασματικά, όλες οι παραπάνω προεκτάσεις  καθιστούν το θέμα της παχυσαρκίας μείζον κοινωνιολογικό θέμα. Είναι πολύ βοηθητικό λοιπόν ο Σύμβουλος συντονιστής να μπορεί να ανιχνεύσει αυτές τις δυναμικές και να τις αξιοποιεί για το καλό των ανθρώπων. Το αποτέλεσμα έτσι καθίσταται άκρως θεραπευτικό και ευεργετικό.